Để đo chất lượng không khí, người ta sẽ dựa trên một loại chỉ số đó là chỉ số AQI. Vậy chỉ số AQI là gì? Làm thế nào để đo chất lượng không khí AQI? Bài viết dưới đây của AirProce Việt Nam sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc này.
Tìm hiểu về chỉ số chất lượng không khí AQI
Chỉ số chất lượng không khí AQI là gì?
Chỉ số chất lượng không khí (AQI) là một thước đo đơn giản hóa mức độ ô nhiễm không khí hiện tại hoặc dự báo mức độ ô nhiễm không khí trong tương lai. AQI được tính toán dựa trên nồng độ của các chất ô nhiễm không khí chính, bao gồm PM2.5, PM10, O3, NO2, SO2 và CO. Mỗi chất ô nhiễm có một phạm vi AQI tương ứng với mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe của con người. AQI càng cao, nguy cơ sức khỏe cộng đồng càng tăng.
Mục đích của AQI là cung cấp cho người dùng thông tin về chất lượng không khí tại các khu vực khác nhau, giúp bạn có thể phòng tránh hoặc giảm thiểu các tác hại của không khí ô nhiễm. AQI cũng là một công cụ quản lý môi trường, giúp các nhà chức trách có thể đưa ra các biện pháp kiểm soát và cải thiện chất lượng không khí
Các mức độ AQI
Chỉ số AQI được chia thành 6 mức, từ 0 đến 500, với các mã màu và mô tả tương ứng. Các mức độ AQI bao gồm:
- Tốt (0-50): Màu xanh lá. Không khí sạch, ít ảnh hưởng đến sức khỏe.
- Trung bình (51-100): Màu vàng. Không khí có chất lượng trung bình, có thể gây ra một số triệu chứng cho nhóm nhạy cảm.
- Không tốt cho sức khỏe nhóm nhạy cảm (101-150): Màu da cam. Không khí có chất lượng kém, có thể gây ra các vấn đề về hô hấp cho nhóm nhạy cảm.
- Không tốt cho sức khỏe (151-200): Màu đỏ. Không khí có chất lượng xấu, có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe cho mọi người.
- Rất không tốt cho sức khỏe (201-300): Màu tím. Không khí có chất lượng rất xấu, có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe cho mọi người.
- Nguy hiểm (301-500): Màu nâu. Không khí có chất lượng nguy hiểm, có thể gây ra các vấn đề cấp tính về sức khỏe cho mọi người.
Các yếu tố ảnh hưởng đến AQI
AQI không chỉ được tính dựa trên nồng độ của các chất PM2.5, PM10, O3, NO2, SO2 và CO 1 mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác, bao gồm:
Các nguồn gây ô nhiễm
Các hoạt động như giao thông, công nghiệp, nông nghiệp, đốt rác, cháy rừng, … đều có thể thải ra các chất gây ô nhiễm vào không khí. Các nguồn gây ô nhiễm có thể tăng hoặc giảm tùy theo thời gian, địa điểm và mùa vụ.
Thời tiết
Thời tiết có ảnh hưởng đến sự phân bố và pha loãng của các chất ô nhiễm không khí. Các yếu tố như nhiệt độ, độ ẩm, gió, áp suất không khí, mưa, … đều có thể làm tăng hoặc giảm AQI. Ví dụ, khi trời nắng và nóng, ozone có thể tăng lên do phản ứng của ánh sáng mặt trời với các chất hữu cơ bay hơi. Khi trời rét và ẩm, bụi mịn PM2.5 có thể tăng lên do sự kết tụ của các hạt nhỏ.
Địa hình
Địa hình cũng có ảnh hưởng đến sự lưu thông và phân tán của không khí. Các khu vực có địa hình cao hoặc bị bao quanh bởi các ngọn núi có thể bị ảnh hưởng bởi hiện tượng trầm tích không khí (inversion), khi một lớp không khí lạnh bị kẹt dưới một lớp không khí ấm hơn. Điều này làm giảm sự trao đổi và pha loãng của các chất ô nhiễm không khí và làm tăng AQI.
>>>Xem thêm: Những nguyên nhân gây ô nhiễm không khí và hậu quả
Cách đo và theo dõi chỉ số chất lượng không khí AQI
Máy đo AQI
Đây là các thiết bị nhỏ gọn có thể đo nồng độ của một hoặc nhiều chất ô nhiễm không khí và hiển thị số AQI tương ứng. Bạn có thể mua máy đo AQI và sử dụng trong nhà hoặc mang theo khi ra ngoài. Một số máy đo AQI cũng có thể kết nối với điện thoại thông minh hoặc internet để gửi dữ liệu cho các ứng dụng hoặc trang web về chất lượng không khí.
Trạm quan trắc không khí
Đây là các thiết bị lớn hơn và chuyên nghiệp hơn, được lắp đặt tại các vị trí cố định để giám sát liên tục các chỉ tiêu chất lượng không khí. Các trạm quan trắc không khí có thể do các cơ quan chính phủ, tổ chức phi lợi nhuận, trường học hoặc cá nhân vận hành. Các dữ liệu từ các trạm quan trắc không khí được gửi về các cơ sở dữ liệu trung tâm và được công bố qua các phương tiện truyền thông hoặc internet.
Ứng dụng di động về chất lượng không khí
Đây là các ứng dụng có thể tải về và cài đặt trên điện thoại thông minh để theo dõi AQI mọi lúc mọi nơi. Các ứng dụng này cũng sử dụng các nguồn dữ liệu từ các trạm quan trắc không khí hoặc các mô hình dự báo để cập nhật AQI của các khu vực bạn quan tâm. Các ứng dụng này cũng có thể gửi cho bạn các thông báo, lời khuyên và tin tức về chất lượng không khí. Một số ứng dụng di động về chất lượng không khí phổ biến là AirVisual, PAMAir, Plume Air Report, …
Website về chất lượng không khí
Đây là các trang web cung cấp thông tin về AQI của các khu vực khác nhau trên thế giới, dựa trên các nguồn dữ liệu từ các trạm quan trắc không khí hoặc các mô hình dự báo. Bạn có thể truy cập các website này để xem AQI hiện tại hoặc trong quá khứ của một địa điểm cụ thể, hoặc xem xếp hạng AQI của các thành phố và quốc gia.
>>> Xem ngay: Dịch vụ kiểm tra chất lượng không khí tại nhà
Cách bảo vệ sức khỏe khi AQI cao
Một số cách bảo vệ sức khỏe khi chỉ số chất lượng không khí AQI cao bạn có thể tham khảo:
- Khi không khí đạt đến mức cảnh báo da cam, đỏ thì bạn nên ở trong nhà, hạn chế ra bên ngoài. Không khí ngoài trời lúc này khá nguy hiểm, có thể gây hại cho phổi, tim, hen phế quản và nhiều vấn để sức khỏe khác.
- Nên mang khẩu trang chống bụi, kính mắt, và bảo vệ cơ thể kỹ càng
- Nếu bạn lái xe hơi, bạn nên dùng máy lọc không khí nhỏ trong xe.
- Bạn nên mua và lắp máy lọc không khí ở nhà, đặc biệt là ở các phòng chung và phòng ngủ. Bạn cũng nên lắp các miếng chắn bụi ô nhiễm ở các cửa sổ, quạt hút nếu không khí xung quanh bạn thường xuyên kém chất lượng
- Chỉ nên tập thể dục vào buổi sáng sớm hoặc buổi chiều tối khi trời đã mát để tránh hít thở không khí ô nhiễm. Trong những ngày không khí xấu, bạn chỉ nên tập trong phòng tập và ngừng các hoạt động thể chất ngoài trời.
- Khói thuốc lá là một trong những nguyên nhân chính gây ra ô nhiễm không khí. Do đó, bạn nên né tránh những nơi có khói thuốc lá và cố gắng bỏ thuốc lá nếu có thể.
>>>Xem ngay: Ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến não bộ con người như thế nào?
Xem ngay Các tiêu chí lựa chọn máy lọc không khí “tốt nhất cho gia đình bạn” AirProce AI-600, AirDog, Sharp.. trong video dưới đây
Tổng kết
Trên đây là toàn bộ những điều bạn cần biết về chỉ số chất lượng không khí AQI. Nếu bạn đang cần tìm giải pháp lọc không khí tươi – sạch thì hãy liên hệ ngay với airproce.com.vn qua hotline 0972 608 960 để được các chuyên gia tư vấn nhé!
