Bạn có bao giờ tự hỏi vì sao nhà mới thường có mùi hăng nồng, gây cay mắt và khó thở? Thủ phạm chính là nhà mới có khí độc formaldehyde – hợp chất bay hơi từ gỗ ép, sơn và nội thất mới, được WHO xếp vào nhóm gây ung thư. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, tác hại và cách phòng tránh khí độc formaldehyde để bảo vệ sức khỏe gia đình mình.
Khí độc Formaldehyde trong nhà mới là gì?
Nhiều gia đình khi vừa dọn về nhà mới thường cảm thấy một mùi hắc, nồng, cay mắt và khó chịu. Đây chính là khí độc formaldehyde – một hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC) được sử dụng phổ biến trong sản xuất vật liệu xây dựng và nội thất.
Vậy thực chất Formaldehyde là gì? Nói đơn giản, formaldehyde là chất không màu, có mùi hăng đặc trưng, dễ phát tán vào không khí trong nhà. Ở nồng độ thấp, nó đã có thể gây kích ứng mắt, mũi, họng. Ở mức cao và tiếp xúc lâu dài, formaldehyde được chứng minh là một trong những tác nhân gây ung thư.
4 nguồn phát tán formaldehyde trong nhà mới
1. Ván gỗ công nghiệp
Trong nhà mới có khí độc formaldehyde, thủ phạm hàng đầu chính là ván gỗ công nghiệp như MDF, HDF hay ván ép. Các loại gỗ này được ép lại bằng keo chứa formaldehyde nên khi bạn đóng tủ, giường, bàn ghế… chúng sẽ “nhả khí độc” từ từ vào không khí.
Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA), lượng khí formaldehyde có thể lên đến 0.3 ppm trong những ngôi nhà có nhiều gỗ ép mới — cao hơn nhiều lần so với ngưỡng an toàn mà Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị. Đây được xem là nguồn phát thải mạnh nhất và kéo dài lâu nhất trong nhà mới.
2. Sơn, keo dán, vecni và chất phủ bề mặt
Không chỉ gỗ, sơn tường, keo dán, vecni hay chất phủ bề mặt cũng là nguồn phát tán formaldehyde phổ biến trong nhà mới có khí độc formaldehyde. Những sản phẩm rẻ tiền, chưa đạt chuẩn “low-VOC” thường có lượng hóa chất bay hơi mạnh trong vài tuần đầu sau thi công. Tuy nhiên, mức phát thải cao nhưng giảm nhanh sau 2–4 tuần, khác với gỗ công nghiệp vốn âm ỉ hàng năm.
3. Nội thất mới và vật liệu cách nhiệt
Đừng quên rằng nội thất mới như sofa, nệm, thảm trải sàn, rèm cửa… hay vật liệu cách nhiệt cũng có thể thải formaldehyde. CDC (Mỹ) từng cảnh báo, khí này có thể thoát ra từ nệm, vải phủ, thậm chí là mút xốp trong sofa. Mặc dù nồng độ thường không cao bằng gỗ ép hoặc sơn mới, nhưng lại kéo dài rất lâu, thậm chí vài tháng đến vài năm nếu nhà ít thoáng khí.
4. Hoạt động sinh hoạt
Ít ai biết rằng chính thói quen sinh hoạt hàng ngày cũng làm tăng formaldehyde trong nhà mới có khí độc formaldehyde. Hút thuốc trong nhà là nguồn phát thải lớn nhất. Ngoài ra, nấu ăn bằng bếp gas, chiên rán dầu mỡ, đốt nến thơm, đốt nhang… đều sản sinh thêm formaldehyde.
Vì sao nhà mới chứa nhiều khí formaldehyde hơn nhà cũ?
Phát thải mạnh sau thi công
Ngay sau khi hoàn thiện, các vật liệu như gỗ công nghiệp, sơn, keo dán… bắt đầu quá trình “off-gas” (nhả khí độc ra môi trường). Đây là giai đoạn phát thải mạnh nhất, có thể coi là “bão khí formaldehyde”.
Không gian kín, thiếu thoáng khí
Nhà mới thường được đóng kín cửa để bảo vệ tài sản, hạn chế bụi bẩn, bụi mịn hoặc giữ cho nội thất mới không bị hư hại. Tuy nhiên, việc thiếu lưu thông không khí lại khiến formaldehyde và các VOC tích tụ ngày càng nhiều.
Nhiều nguồn thải đồng thời
Điểm đặc biệt ở nhà mới là nhiều loại vật liệu cùng phát thải một lúc: gỗ công nghiệp, sơn tường, vecni, nệm, thảm, rèm cửa, vật liệu cách nhiệt… cộng hưởng lại khiến nồng độ formaldehyde tăng vọt.
Trong khi đó, nhà cũ chỉ còn phát thải nhỏ lẻ từ một vài vật liệu, mức độ không còn đáng kể. Đây chính là lý do vì sao nhiều người cảm thấy “ngột ngạt, cay mắt, khó thở” khi vừa bước vào nhà mới, trong khi nhà đã ở vài năm thì ít gặp hiện tượng này.
Tác hại của khí độc formaldehyde trong nhà mới
Khí độc formaldehyde trong nhà mới không chỉ gây khó chịu tức thì mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe về lâu dài. Khi hít phải trong thời gian ngắn, bạn có thể gặp các triệu chứng ngột ngạt, cay mắt, đau đầu. Nhưng nếu tiếp xúc lâu dài, formaldehyde còn làm tổn thương hệ hô hấp, nội tạng và thậm chí gây ung thư. Cụ thể:
- Tác động ngay lập tức: cay mắt, khô họng, đau đầu, chóng mặt, khó thở khi ở trong phòng mới ít thông gió.
- Gây dị ứng & bệnh hô hấp: kích ứng phổi, làm nặng thêm hen suyễn, viêm mũi dị ứng, đặc biệt nguy hiểm với trẻ em và người già.
- Nguy cơ ung thư: được WHO và IARC xếp vào nhóm chất gây ung thư cho người; phơi nhiễm lâu dài làm tăng nguy cơ ung thư mũi, họng và hệ hô hấp.
- Ảnh hưởng hệ thần kinh & nội tạng: gây mệt mỏi, mất ngủ, giảm tập trung; lâu dài có thể làm tổn thương gan, thận do phải liên tục xử lý độc tố.
Giải pháp giảm khí độc formaldehyde trong nhà mới
Thông gió tự nhiên
Một trong những cách đơn giản và tiết kiệm nhất để giảm khí độc formaldehyde trong nhà mới chính là tăng cường thông gió tự nhiên. Bạn có thể mở cửa sổ, cửa chính vào sáng sớm hoặc chiều muộn để không khí lưu thông, đẩy khí độc ra ngoài và đưa oxy tươi vào trong nhà. Cách này vừa giúp bầu không khí dễ chịu hơn, vừa hạn chế tình trạng bí bách, ngột ngạt thường gặp ở những căn hộ mới xây.
Ứng dụng công nghệ lọc khí và cấp khí tươi
Ngoài việc ưu tiên chọn gỗ ép và nội thất an toàn, một giải pháp hiệu quả để giảm rủi ro khi nhà mới có khí độc formaldehyde là trang bị máy lọc không khí AirProce AI-700. Với công nghệ lọc tiên tiến và thiết kế tối ưu, AI-700 giúp loại bỏ các hợp chất hữu cơ bay hơi (VOC) như formaldehyde, benzen và TVOC – những khí độc thường phát tán từ sơn, keo dán và gỗ công nghiệp trong giai đoạn hoàn thiện nhà mới.
Tính năng nổi bật của AirProce AI-700
- Khử formaldehyde mạnh mẽ: CADR formaldehyde đạt 543 m³/h, chỉ số CCM >16.000 mg, xử lý nhanh nguồn khí độc trong nhà mới.
- Hệ thống lọc ba tầng chuyên sâu: Gồm bộ lọc HEPA H11, bộ lọc TVOC kép và than hoạt tính MULTI-MIX®, giúp hấp thụ hiệu quả bụi mịn và VOC.
- Động cơ quạt nhập khẩu Đức: Công suất cao, lưu lượng gió 1.200 m³/h, đảm bảo không khí trong nhà luôn sạch và lưu thông tốt.
- Thiết kế an toàn, thân thiện: Không dùng keo dán công nghiệp (tránh ô nhiễm thứ cấp), lắp ráp bằng lẫy cơ khí, màn hình cảm ứng 5 inch và kết nối ứng dụng AirProce tiện lợi.
Ngoài ra, để tăng hiệu quả khử khí độc trong nhà mới có khí độc formaldehyde, bạn có thể kết hợp máy cấp khí tươi và xử lý không khí trung tâm (SmartVent, CyberVent) cùng với máy lọc không khí chuyên dụng.
- Máy lọc và cấp khí tươi SmartVent: Giúp đưa không khí sạch từ bên ngoài vào trong nhà, đồng thời lọc bỏ bụi mịn, khí độc và formaldehyde, đảm bảo môi trường sống trong lành
- Hệ thống lọc và cấp khí tươi CyberVent: Giải pháp xử lý không khí toàn diện cho công trình, vừa loại bỏ formaldehyde, VOCs, vừa duy trì lưu thông khí tươi, tạo sự cân bằng cho không gian sống.
Khi kết hợp song song, hệ thống sẽ vừa giảm tải ô nhiễm tổng thể cho toàn nhà, vừa tập trung xử lý chuyên sâu tại từng phòng, giúp đẩy nhanh quá trình loại bỏ formaldehyde và tạo không khí trong lành an toàn hơn cho gia đình.
Xem thêm: CyberVent – Hệ thống xử lý không khí không khí cao cấp cho biệt thự
Xây dựng “không gian xanh”
Cây xanh không chỉ mang lại vẻ đẹp tự nhiên mà còn đóng vai trò như “bộ lọc sinh học” trong ngôi nhà. Một số loại cây như lưỡi hổ, lan ý, trầu bà… có khả năng hấp thụ khí độc formaldehyde trong nhà mới, đồng thời tạo cảm giác dễ chịu, cân bằng năng lượng sống. Bố trí cây xanh hợp lý tại phòng khách, phòng ngủ hay ban công sẽ góp phần làm sạch không khí và đem lại sự thư giãn cho cả gia đình.
Lời kết
Nhà mới có khí độc formaldehyde là thực tế mà nhiều gia đình phải đối mặt khi vừa dọn về không gian mới. Khí độc này không chỉ gây khó chịu trước mắt mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe về lâu dài.
Giải pháp an toàn nhất chính là kết hợp nhiều biện pháp: thông gió tự nhiên, máy lọc khí Airprocre, hệ thống cấp khí tươi và lựa chọn nội thất ít phát thải. Bên cạnh đó, xây dựng không gian xanh cũng góp phần cân bằng và thanh lọc không khí. Chủ động phòng tránh ngay từ đầu sẽ giúp bạn và gia đình tận hưởng ngôi nhà mới trong sự an toàn và thoải mái.
FAQs
- Vì sao nhà mới thường có khí độc formaldehyde nhiều hơn nhà cũ?
Vì vật liệu mới (ván gỗ ép, sơn, keo, nội thất) đều phát thải mạnh formaldehyde trong giai đoạn đầu, trong khi nhà cũ đã giảm dần theo thời gian. - Khí độc formaldehyde trong nhà mới gây hại gì cho sức khỏe?
Gây cay mắt, khó thở, đau đầu, dị ứng hô hấp và lâu dài làm tăng nguy cơ ung thư mũi, họng, phổi. - Làm sao nhận biết nhà mới có nhiều formaldehyde?
Thường có mùi hăng nồng khó chịu, dễ gây cay mắt, ngột ngạt, đặc biệt khi nhà đóng kín. - Giải pháp giảm khí độc formaldehyde trong nhà mới là gì?
Tăng cường thông gió, dùng máy lọc khí than hoạt tính, hệ thống cấp khí tươi, chọn nội thất ít phát thải và bố trí cây xanh. - Formaldehyde có biến mất hoàn toàn trong nhà mới không?
Nồng độ sẽ giảm dần theo thời gian (vài tháng đến vài năm) tùy vào vật liệu và mức độ thông gió, nhưng khó biến mất hoàn toàn nếu còn nguồn phát thải như gỗ ép hay nội thất mới.
