Quần áo mới luôn có “sức hấp dẫn riêng” vì ai chẳng vui vẻ khi có một bộ quần áo mới, nhưng bạn có biết rằng chúng có thể chứa một lượng formaldehit – một chất hóa học tiềm ẩn nguy cơ cho sức khỏe? Hãy cùng tìm hiểu về formaldehit trong quần áo, tác hại của nó và cách bảo vệ sức khoẻ của bản thân và gia đình.
Formaldehit là gì và vì sao nó xuất hiện trong quần áo?
Formaldehit (CH₂O) là một hợp chất hữu cơ dễ bay hơi, không màu, có mùi hăng đặc trưng. Trong ngành dệt may, formaldehit được sử dụng trong các công đoạn xử lý vải để mang lại vẻ ngoài phẳng phiu, bền màu và sạch khuẩn hơn.
Cụ thể, formaldehit có thể xuất hiện trong quần áo từ:
- Chất chống nhăn và chống co rút: Nhiều loại vải cotton, đặc biệt là áo sơ mi hay đồ công sở, được xử lý bằng nhựa urea-formaldehyde để giữ nếp phẳng và hạn chế nhàu sau khi giặt.
- Thuốc nhuộm và hoàn tất vải: Một số loại thuốc nhuộm, keo in hoặc hóa chất hoàn thiện có chứa formaldehit nhằm tăng độ bền màu và giúp màu sắc bám chắc hơn.
- Quy trình khử khuẩn và bảo quản: Trong quá trình vận chuyển hoặc lưu kho, formaldehit đôi khi được dùng để ngăn ngừa nấm mốc và vi khuẩn phát triển trên vải, đặc biệt là với hàng xuất khẩu đi xa.
- Keo dán, nhãn mác và bao bì: Một số keo dán nhãn hoặc bao bì có thể phát thải formaldehit, làm tăng hàm lượng chất này trong sản phẩm cuối cùng.
Nói cách khác, formaldehit không phải được “cố tình” thêm vào quần áo để gây hại, mà là sản phẩm phụ hoặc dư lượng từ các bước xử lý hóa học trong quá trình sản xuất. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp không kiểm soát chặt chẽ, nồng độ formaldehit còn sót lại có thể vượt ngưỡng an toàn, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người mặc — nhất là trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và người có làn da nhạy cảm.
Tiêu chuẩn formaldehit trong quần áo theo quốc tế và Việt Nam
Theo quy định tại Thông tư 21 của Bộ Công Thương, hàm lượng formaldehit trong sản phẩm dệt may hay formaldehit trong quần áo phải tuân thủ các giới hạn sau:
- Dưới 30 mg/kg đối với sản phẩm dành cho trẻ em dưới 3 tuổi.
- Dưới 75 mg/kg đối với sản phẩm tiếp xúc trực tiếp với da.
- Dưới 300 mg/kg đối với sản phẩm không tiếp xúc trực tiếp với da.
Tuy nhiên, việc kiểm soát và giám sát thực tế vẫn còn nhiều hạn chế, dẫn đến tình trạng sản phẩm không đạt chuẩn vẫn xuất hiện trên thị trường.
Đọc thêm: Tiêu chuẩn Formaldehyde WHO: 2 Chỉ Số An Toàn
Cách nhận biết formaldehit trong quần áo
Dựa vào mùi quần áo mới
Nếu bạn mở bao bì và thấy mùi hăng nồng như keo, sơn hoặc mùi thuốc sát trùng nhẹ, đó có thể là dấu hiệu quần áo chứa formaldehit.
Mùi này thường xuất hiện rõ nhất ở:
- Quần áo đóng gói kín hoặc vận chuyển lâu ngày, đặc biệt là hàng may công nghiệp.
- Áo sơ mi, quần tây, đồ công sở, vì chúng thường được xử lý chống nhăn bằng nhựa có chứa formaldehit.
Đồ trẻ em nhập khẩu giá rẻ, nếu không có thông tin chứng nhận nguồn gốc rõ ràng.
Tuy nhiên, không phải cứ có mùi là chắc chắn chứa formaldehit – đôi khi mùi đó đến từ thuốc nhuộm, chất hồ hoặc hương liệu trong bao bì. Vì vậy, hãy luôn giặt và phơi kỹ quần áo mới trước khi mặc, đặc biệt là với trẻ nhỏ hoặc người có làn da nhạy cảm.
Dựa vào nhãn sản phẩm
Một cách khác để nhận biết formaldehit trong quần áo là kiểm tra nhãn mác và chứng nhận an toàn trên sản phẩm. Hãy chú ý đến các thông tin sau:
- Chứng nhận OEKO-TEX Standard 100: đảm bảo sản phẩm không chứa formaldehit vượt ngưỡng an toàn và không có hơn 100 loại hóa chất độc hại khác.
- Chứng nhận GOTS (Global Organic Textile Standard): xác nhận vải được sản xuất từ nguyên liệu hữu cơ và không sử dụng hóa chất độc hại trong quá trình xử lý.
- Nhãn ghi rõ nguồn gốc và quy cách sản xuất: các thương hiệu uy tín thường công bố hàm lượng formaldehit hoặc tiêu chuẩn kỹ thuật theo quy định quốc tế.
Nếu quần áo không có nhãn rõ ràng, không ghi thông tin sản xuất hoặc có mùi hóa chất mạnh, bạn nên cân nhắc kỹ trước khi mua, đặc biệt khi sản phẩm dành cho trẻ em hoặc mặc sát da.
Những loại quần áo thường có mức formaldehit cao
Không phải loại nào cũng nguy hiểm, nhưng những nhóm dưới đây thường chứa nhiều formaldehit hơn bình thường do cách xử lý vải hoặc bảo quản:
- Quần áo chống nhăn, giữ nếp phẳng: dùng nhựa urea-formaldehyde để giúp vải không nhàu. Gặp nhiều ở áo sơ mi, quần tây, váy công sở.
- Đồ nhuộm màu đậm hoặc in hình: thuốc nhuộm, mực in có thể chứa hoặc giải phóng formaldehit trong quần áo.
- Vải tổng hợp hoặc pha polyester: dễ hấp thụ và “giữ” formaldehit hơn so với vải cotton tự nhiên.
- Hàng mới chưa giặt hoặc tồn kho lâu: formaldehit tích tụ trong sợi vải khi quần áo bị đóng gói kín hoặc bảo quản bằng hóa chất khử khuẩn.
Hàng giá rẻ, không rõ nguồn gốc: thường không qua kiểm định, có nguy cơ vượt chuẩn formaldehit.
Đọc thêm: Bệnh Liên Quan Đến Formaldehyde: 4 Cách Phòng Tránh Cần Thiết
Formaldehit trong quần áo gây hại cho sức khỏe như thế nào?
Kích ứng da: ngứa, mẩn đỏ, viêm da tiếp xúc.
Tiếp xúc trực tiếp với formaldehit có thể gây kích ứng da, dẫn đến ngứa, mẩn đỏ hoặc viêm da tiếp xúc. Những triệu chứng này thường xuất hiện sau khi mặc quần áo mới chưa giặt.
Ảnh hưởng hô hấp: khó thở, kích ứng phổi.
Hít phải formaldehit có thể gây kích ứng đường hô hấp, dẫn đến khó thở, ho hoặc viêm mũi. Đặc biệt, những người có tiền sử hen suyễn hoặc bệnh phổi mãn tính dễ bị ảnh hưởng hơn.
Đọc thêm: 10 Mẹo Hay Giúp Bạn Lọc Khí Độc Trong Nhà
Nguy cơ lâu dài: dị ứng, hen suyễn
Tiếp xúc lâu dài với formaldehit có thể làm tăng nguy cơ phát triển dị ứng hoặc hen suyễn. Một số nghiên cứu cũng chỉ ra mối liên hệ giữa formaldehit và nguy cơ ung thư, mặc dù cần thêm nhiều nghiên cứu để xác định rõ ràng.
Làm thế nào để giảm formaldehit trong quần áo trước khi mặc?
Luôn giặt quần áo mới
Đây là cách dễ nhất và hiệu quả nhất để loại bỏ phần lớn formaldehit còn tồn dư trên sợi vải.
- Hãy giặt ít nhất một lần bằng nước sạch hoặc xà phòng dịu nhẹ trước khi mặc.
- Với quần áo có mùi hăng mạnh, bạn có thể ngâm qua đêm trong nước sạch để giúp hóa chất bay hơi.
- Đặc biệt, nên giặt riêng quần áo trẻ em hoặc đồ mặc sát da, vì da non dễ hấp thụ hơi formaldehit hơn.
Theo nghiên cứu, việc giặt kỹ và phơi khô hoàn toàn có thể loại bỏ tới 80% lượng formaldehit trong quần áo mới, giúp giảm đáng kể nguy cơ kích ứng da và đường hô hấp.
Phơi nắng hoặc treo nơi thoáng khí
Formaldehit là hợp chất dễ bay hơi, vì vậy việc phơi quần áo ngoài nắng hoặc treo ở nơi có gió giúp nó nhanh chóng thoát ra khỏi sợi vải.
Nên phơi ít nhất 2–3 giờ dưới ánh nắng nhẹ, tránh phơi dưới nắng gắt làm phai màu vải. Nếu không có nắng, bạn có thể treo quần áo trong phòng thông thoáng hoặc gần cửa sổ mở gió trong 1–2 ngày trước khi mặc. Với những ai sống ở căn hộ kín, sử dụng máy lọc không khí có màng lọc than hoạt tính như AirProce AI-600 cũng giúp giảm nồng độ formaldehit bay hơi trong không gian.
Sử dụng các dung dịch khử tự nhiên
Một mẹo nhỏ được nhiều người áp dụng là ngâm quần áo mới trong dung dịch tự nhiên để trung hòa formaldehit:
- Giấm trắng: Pha ½ chén giấm vào 5 lít nước ấm, ngâm khoảng 30 phút, sau đó giặt lại bằng nước sạch.
Baking soda: Pha 2 thìa baking soda vào chậu nước, ngâm trong 1 giờ để hấp thụ hóa chất.
Muối ăn: Muối giúp khử mùi nhẹ và giảm cặn formaldehit trên sợi vải.
Lưu ý: Không dùng dung dịch quá đậm đặc, vì có thể làm phai màu hoặc khô sợi vải.
Sử dụng máy lọc không khí và cấp khí tươi AC-160 để giảm formaldehit “phát thải” từ quần áo
Dù bạn đã giặt và phơi kỹ, formaldehit trong quần áo vẫn có thể bay hơi dần vào không khí trong nhà, đặc biệt khi treo nhiều đồ mới hoặc phơi trong không gian kín. Đó là lý do vì sao sử dụng máy lọc không khí và cấp khí tươi AC-160 được xem là giải pháp triệt để giúp bảo vệ sức khỏe cả gia đình.
Máy lọc không khí và cấp khí tươi AirProce AC-160 được thiết kế như một giải pháp toàn diện 3 trong 1 – lọc không khí, cấp khí tươi và sưởi ấm – phù hợp cho không gian sống hiện đại, đặc biệt là căn hộ kín hoặc phòng nhiều đồ vải (nơi formaldehit dễ tích tụ nhất).
Cách AC-160 giúp giảm formaldehit trong quần áo và không khí:
- Lọc sạch 99,99% bụi siêu mịn PM0.3, đồng thời loại bỏ khí độc, hơi formaldehit và mùi hóa chất nhờ hệ thống 4 tầng lọc cao cấp đến từ 3M (Mỹ), Ahlstrom Munksjo (Phần Lan) và Circul-Aire (Canada).
Cấp khí tươi liên tục từ ngoài trời, giúp pha loãng nồng độ formaldehit phát thải từ sơn tường, đồ nội thất và từ quần áo. - Giữ lượng CO₂ trong phòng dưới 1000 ppm, đảm bảo không khí trong lành và dễ thở, giảm cảm giác mỏi mệt hay kích ứng do không khí tù đọng.
- Động cơ EBM Papst (Đức) vận hành êm ái chỉ 22–29 dB, cho phép vận hành liên tục ngay cả khi ngủ mà không gây ồn.
- Bộ sưởi gốm PTC giúp làm ấm khí tươi vào mùa lạnh, mang lại cảm giác dễ chịu mà không làm khô da hay bay hơi hóa chất nhanh bất thường.
Với khả năng vừa lọc – vừa cấp khí mới – vừa cân bằng không gian sống, AirProce AC-160 là lựa chọn lý tưởng cho những ai muốn giảm tối đa tác động của formaldehit trong quần áo để ngăn ngừa các bệnh về hô hấp cho các thành viên trong gia đình.
Lời kết
Formaldehit trong quần áo không phải là điều xa lạ — nó xuất hiện từ chính những công đoạn giúp trang phục của bạn bền, đẹp và phẳng phiu hơn. Tuy nhiên, nếu không được xử lý và kiểm soát đúng cách, formaldehit có thể âm thầm ảnh hưởng đến sức khỏe, đặc biệt là với trẻ nhỏ và người có làn da nhạy cảm.
Để bảo vệ bản thân và gia đình, bạn nên giặt kỹ, phơi thoáng quần áo mới và trang bị máy lọc không khí – cấp khí tươi như AirProce AC-160. Thiết bị này không chỉ giúp loại bỏ formaldehit phát thải từ quần áo và nội thất, mà còn mang đến không gian sống sạch – an toàn – tràn đầy oxy tự nhiên.
FAQs
- Giặt bao nhiêu lần thì hết formaldehit trong quần áo?
Thông thường, giặt 1–2 lần với xà phòng dịu nhẹ và phơi nắng có thể loại bỏ tới 80–90% formaldehit còn sót lại trên vải. Với đồ có mùi hăng nồng, nên ngâm qua đêm trước khi giặt. - Trẻ em mặc quần áo mới có chứa formaldehit có nguy hiểm không?
Có. Làn da trẻ em rất nhạy cảm, dễ hấp thụ hơi hóa chất. Formaldehit có thể gây mẩn đỏ, ngứa hoặc viêm da. Tốt nhất nên giặt kỹ tất cả quần áo mới của trẻ trước khi mặc. - Quần áo cotton tự nhiên có chứa formaldehit không?
Có thể có, nếu vải cotton được xử lý chống nhăn hoặc nhuộm màu bằng hóa chất. Tuy nhiên, mức độ thường thấp hơn so với vải tổng hợp. - Formaldehit có biến mất hoàn toàn sau khi giặt không?
Không hoàn toàn. Dư lượng nhỏ vẫn có thể bay hơi dần ra không khí, nhất là khi treo đồ trong phòng kín. Dùng máy lọc không khí và cấp khí tươi AirProce AC-160 giúp giảm tối đa hơi formaldehit tồn lưu. - Làm sao chọn quần áo an toàn, ít formaldehit?
Hãy ưu tiên sản phẩm có chứng nhận OEKO-TEX Standard 100 hoặc GOTS, hạn chế mua hàng giá rẻ không rõ nguồn gốc, và luôn giặt – phơi kỹ trước khi sử dụng.
